فرشهای ماشینی طرحهای متنوعی دارند که هر سال نیز بر تعداد آنها اضافه می گردد. طرح خشتی یا قابی دارای مدل های متنوعی است که می توان به قابی اسلیمی، قابی قرآنی کرمان یا ستونیاشاره کرد. استفاده از الیاف طبیعی در تابلو فرش های دستباف باعث میشود رنگهای طبیعی و متنوعی در فرش دیده شوند. با اینکه اندازههای استاندارد فرش دستبافت ایرانی 6، 9، 12 و 24 متر است که با توجه به ابعاد فضای مورد نظر میتوان هریک را انتخاب کرد اما انواع قالی دستباف در اندازههای دیگر نیز بافته میشود. در این بین انواع فرش دستباف، هنر دست هنرمندانی از مناطق مختلف ایران و نماد فرهنگ ایرانیان با شهرت جهانی است که جلوه دکوراسیون داخلی را چند برابر میکند. • فرش دستباف کاشان : از قالی های پرطرفدار در بین ایرانیان قالی دستباف کاشان می باشد این قالی در سطح ایران و جهان شناخته شده است و در طرحها و رنگهای متنوع به فروش میرسد.
سقوط آزاد فرش ایران در بازارهای جهانی احد عظیم زاده رییس اتحادیه فروشندگان فرش دستباف تبریز و صادرکننده نمونه کشور گفت : فرش دستباف ایران در سالهای اخیر به لطف بی مهری هایی که از سوی دولتمردان در سال های گذشته صورت گرفته در رده پنجم قرار گرفته این در حالی است که در سالهای نه چندان دور رده نخست بازارهای جهانی را داشتیم. تولید و صادرات مکمل یکدیگرند رییس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف تبریز صادرات در حوزه فرش دستباف را از درآمدهای اصلی کشور دانست و افزود: جبران تحریم صادرات به کشورهای اروپایی، عربی و حاشیه خلیج فارس را باید از طریق صادرات به کشورهای همسایه از جمله کشور ترکیه جبران کرد. خبرگزاری فارس از قم، گاهی یک ایده خلاقانه میتواند تحولی در بخش بزرگی از امور اجتماعی یا اقتصادی جامعه رقم بزند. به همین دلیل کمک زیادی به سلامتی بافندگان فرش که اغلب بانوان خانهدار و از قشر کم درآمد جامعه هستند، میکند. وی افزود: در حال حاضر بستر مناسبی برای صادرات فرش دستبافت را فراهم کرده ایم به طوری که برای حضور در نمایشگاه قطر از تولیدکنندگان و صادرکنندگان دعوت کردیم تا در این رویداد بزرگ شرکت کرده و محصولات خود را عرضه کنند.
فرش هویتی دارد و روایتگر تاریخ پر فراز و نشیب ایران است.از روزگاران کهن دست بافتههای ایران، زینتبخش کاخهای پادشاهان و سلاطین جهان بوده است. تفاوت نیز در همین جا است. طرح ها و نقشه هایی که بصورت بوته میری مکرر هستند در مقایسه با طرح های گلدان از رواج بیشتری برخوردار هستند ، بسیاری از قطعات به کار رفته نیز از مدال مرکزی و طرح های مختلف در گوشه و کنار برخوردار هستند. همه اینها به این معنی است که صادرات فرش دستباف ایران طی سال های 1378 تا 1399 به لحاظ وزنی سقوط 85درصدی و به لحاظ ارزش دلاری نیز سقوط نزدیک به 90درصدی را تجربه کرده است. امروزه بیشتر از نخ چله پنبهای استفاده میشود در صورتی که در گذشته بیشتر این نخها از جنس ابریشم و پشم بوده است. بله، همینطور است. این موجب میشود آسیبهایی که در روش سنتی به چشم و ریه بافنده فرش به واسطه نیاز به دقت برای نقشه خوانی و برش نخ وجود دارد، کاملا برطرف شود.
فارس: کیفیت محصول در این روش در مقایسه با روش سنتی چگونه است؟ تنوع در روش تولید، اندازه، جنس، رنگ و تفاوتهای ظاهری و ساختاری باعث شده که فرش دستباف ایران دارای انواع مختلفی باشد که هر یک نام مشخصی دارد. فرشهای دستباف از الیاف و نخهایی با جنسهای مختلف بافته میشوند که هریک ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. در مناطق مختلف ایران، آنها با طرحهای گوناگونی بافته میشوند. در سالهای اخیر بافندههای چیرهدست تبریزی به تولید فرشهای گل ابریشم بسیار ظریف با رجشمار ۵۰ و ۶۰ در مقیاس وسیع روی آوردهاند.اینگونه فرشها که بعضی با چلههای ابریشمی هستند، بیشتر با طرحهای لچک و ترنج و با رنگهای غالباً بژ روشن و نخودی بافته میشوند و در رنگآمیزی گلها و نگارهها از رنگهای سرخابی، عنابی و زیتونی به فراوانی استفاده میشود.فرشهای تبریز در 70 سال اخیر اغلب با طرحهای گلدانی، درختی، محرابی، قندیلدار، حیواندار، شکارگاه، هراتی، شاخ و برگی،گلفرنگ، بندی خشتی یا قابقابی، منظرهبافی، قابقرآنی و نقشهای هندسی از کوچکترینتا بزرگتریناندازههای ممکن بافته شدهاند و این نشان از غنای اصیل این هنر صنعت این خطه از ایران زمین است.اوج هنر قالی تبریز مربوط به سدههایدوازدهمتا شانزدهم میلادی بودهاست، شکلگیری ۲۰۰ شاهکار هنری قالی تبریز با ادغام هماهنگ هنرهای بافندگیونگارگریایرانی در طی ۱۴ سده، سطح بالای هنر بافندگان قالی را در این شهر به عرصهٔ نمایش گذاشته و مکتب کلاسیک تبریز بنیان نهاده شد.سقوط ۹۰ درصدی صادرات یک صنعت قدیمیبراساس آمارهای گمرک ایران، رقم صادرات فرش دستباف ایران در سال۱۳۷۸ حدود ۶۹۰میلیون دلار بوده است.
پادری: قالیچههای کوچکی که اندازه پاگرد جلوی در بافته میشود. البته با احتساب وقتی که یک نیروی دیگر در مرحله اول گذاشته و آن هم حدود 20 روز است، مجموعا 40 نفر روز برای آن صرف میشود. نگاره درخت بولوردی، از جمله نقشهای انحصاری شهر شیراز است که البته طی سالهای اخیر در مناطق دیگری از ایران نیز مورد توجه و استفاده واقع شده است. به ما گفته بودند میشود این طرح را به شکل نیمهصنعتی تصویب و از آن حمایت کنند، البته این طرح به تصویب هم رسید اما وامی که برای توسعه اشتغال قرار بود به ما داده شود، به دلیل موانعی که داشت اختصاص داده نشد.
رییس مرکز ملی فرش ایران با اشاره به نام گذاری یک روز در تقویم رسمی کشور به نام روز فرش افزود: از دیگر اقدامات مهم این نهاد برگزاری نمایشگاه هایی در ایران با حضور رییس جمهورهای کشورهای خارجی برای معرفی این هنر سایت 1200carpet صنعت بوده است. در این رتبه چین نیز با ۵.۳درصد ششم بوده است.تبریز پایتخت فرش دستبافت /برگزاری نمایشگاههایی فرش با حضور رئیس جمهور کشورهای خارجیرئیس مرکز ملی فرش ایران به اهمیت بافت فرش دستبافت جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در تبریز به منظور معرفی و شناساندن این هنر صنعت به دنیا اشاره کرد و گفت: امیدواریم با حضور فرش آذربایجان شرقی در جام جهانی قطر ۲۰۲۲ نگاه ها بار دیگر به سمت فرش دستبافت جلب شود.فرحناز رافع با بیان این که فرش دستباف ایران هنوز هم در دنیا حرف اول را می زند، اظهار کرد: در سال های گذشته حوزه فرش مشکلات زیادی داشته است ولی با توجه ویژه ای که دولت به این حوزه دارد می توانیم شاهد رونق این هنر صنعت باشیم.وی با اشاره به این که از تمام تولیدکنندگان فرش دستبافت حمایت می کنیم، افزود: همه چیز از آذربایجان شرقی شروع می شود چون این استان پایتخت فرش دستبافت ایران است.رافع به اهمیت بافت فرش دستبافت جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در تبریز به منظور معرفی و شناساندن این هنر صنعت به دنیا اشاره کرد و گفت: امیدواریم با حضور فرش آذربایجان شرقی در جام جهانی قطر ۲۰۲۲ نگاه ها بار دیگر به سمت فرش دستبافت جلب شود.رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان این که از تمام تولیدکنندگان فرش دستباف حمایت می کنیم، افزود: همه چیز از آذربایجان شرقی شروع می شود چون این استان پایتخت فرش دستباف ایران است.رافع ادامه داد: در این زمینه فعالان این حوزه باید تلاش کنند تا این هنر صنعت زیبا و ارزشمند احیا شود و به نسل های بعدی انتقال یابد.وی با اشاره به اعطای تسهیلات به فعالان حوزه فرش گفت: تسهیلات کارا، تسهیلات تبصره ۱۸ و تسهیلات فنی و اعتباری وزارتخانه از جمله حمایت های دولت برای رونق فعالیت این حوزه در نظر گرفته شده است همچنین در این زمینه با بانک ها هماهنگ شده ایم تا این اعتبارات را در اختیار فعالان فرش قرار دهیم.رئیس مرکز ملی فرش ایران افزود: یکی از اقدامات ویژه ما حضور تولیدکنندگان و صادرکنندگان در کشورهای اوراسیا و برگزاری نمایشگاه های متعدد است تا ظرفیت های این هنر صنعت را به دنیا معرفی کنیم.رافع افزود: یکی از کارهای مهمی که در این حوزه انجام داده ایم ایجاد ارزش افزوده برای هر فرش است چرا که هر فرشی که بافته می شود یک اثر بی بدیل است برای همین جشنواره فرش فاخر را برگزار کردیم برای همین فرش ها در جاهای مختلف به نمایش گذاشته می شود تا ارزش افزوده برای این قالی ها ایجاد شود.وی اظهار کرد: امسال ۱۱۰ نفر را به عنوان برگزیدگان حوزه فرش معرفی کردیم که از بین این افراد ۵ نفر را به عنوان مشاهیر و ۵ نفر را به عنوان افراد نام آور در این حوزه انتخاب کردیم که استاد قرهباغی طراح برجسته از این استان در بین افراد برگزیده است.رئیس مرکز ملی فرش ایران با اشاره به نام گذاری یک روز در تقویم رسمی کشور به نام روز فرش افزود: از دیگر اقدامات مهم این نهاد برگزاری نمایشگاه هایی در ایران با حضور رئیس جمهورهای کشورهای خارجی برای معرفی این هنر صنعت بوده است.بستر مناسبی برای صادرات فرش دستبافت فراهم کردهایممعاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان این که بستر مناسبی برای صادرات فرش دستبافت را فراهم کردهایم، گفت: اگر بتوانیم ارزش واقعی فرش دستبافت را به بازارهای خارجی معرفی کنیم بدون تردید علاوه بر تقویت چرخه فرش، تولید نیز ارتقا خواهد یافت.محمدمهدی برادران افزود: با افزایش تولید و ایجاد اشتغال امیدواریم بتوانیم ثمرات محصولات فرش دستبافت را در بازارهای بین المللی ببنیم.
وی با اشاره به این که از تمام تولیدکنندگان فرش دستبافت حمایت می کنیم، افزود: همه چیز از آذربایجان شرقی شروع می شود چون این استان پایتخت فرش دستبافت ایران است. رییس مرکز ملی فرش ایران با بیان این که از تمام تولیدکنندگان فرش دستباف حمایت می کنیم، افزود: همه چیز از آذربایجان شرقی شروع می شود چون این استان پایتخت فرش دستباف ایران است. چیزی که ما به آن اطمینان داریم و آزمودهایم این است که اگر این کار توسعه پیدا کند میتوانیم روستاییان و ساکنین مناطق محروم را هم تحت پوشش قرار دهیم. این فرشها با طراحیهای برگرفته از دل طبیعت و محیط زندگی ایل نشینان و در اندازههای کوچک بافته شده و نوع بافت آنها زمخت و درشت است.
کتاب تجارت قالی رنگین به رنگ های جوهری و کتاب یادگار حسن از آثار دین. 5درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران را صادرات فرش دستباف به خود اختصاص داده بوده است. 9هزار تن در سال1399 و 1/2هزار تن در 7ماهه نخست امسال رسیده است. اما حالا در چند سال اخیر رقم صادرات فرش دستباف ایران بهطور عجیبی رو به افول رفته و از ۶۹۰میلیون دلار سال۱۳۷۸ به ۶۹میلیون دلار در سال۱۳۹۸، به ۷۲میلیون دلار در سال۱۳۹۹ و ۳۰میلیون دلار در ۷ماهه نخست سال جاری رسیده است. از روزگاران کهن دست بافته های ایران، زینت بخش کاخ های پادشاهان و سلاطین جهان بوده است. در حالی که ظاهر خوبی دارند، اما برخلاف فرش های ایرانی نمی توانند مدت زمان زیادی مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین دست شما در انتخاب باز است و میتوانید محصولی را انتخاب کنید که با روحیه شما سازگار باشد.
همچنین به فرشهایی که ۳۰/۱×۸۰/۰ متر باشد ذرع و چارک اطلاق می شود. کلمه فرش یک عبارت عربی است که معنای وسیع و گسترده دارد و به چیزهایی مانند فرش و پالس اطلاق می شود. نقشههایی که در گذشته به دلیل شلوغی طرح و تنوع رنگ بافت آن سخت بود به روش جدید ابتکاری ما دیگر سختی بافت در کار نیست. حدود سال 1374 ما با تلاش همه اعضای خانواده کارگاهی را به همین روش راهاندازی کردیم. اگر در آن زمان وامی که قرار بود به ما داده شود را پرداخت میکردند میتوانست بسیاری از مشکلات ما را حل کند؛ چون ما در این مسیر هرچه سرمایه از خود داشتیم را هزینه کردیم و حتی از اطرافیان و آشنایان نیز قرض کردیم. بافت الگوی تکرار شدهای است که وزن دارد. اما حالا در چند سال اخیر رقم صادرات فرش دستباف ایران به طور عجیبی رو به افول رفته و از 690میلیون دلار سال1378 به 69میلیون دلار در سال1398، به 72میلیون دلار در سال1399 و 30میلیون دلار در 7ماهه نخست سال جاری رسیده است. همچنین در همین مدت زمان ارزش وزنی صادرات فرش دستباف نیز از ۲۶هزار و ۳۰۰تن در سال۱۳۷۸ به ۳هزار تن در سال۱۳۹۸، ۳.۹هزار تن در سال۱۳۹۹ و ۱/۲هزار تن در ۷ماهه نخست امسال رسیده است.
رافع افزود: یکی از کارهای مهمی که در این حوزه انجام داده ایم ایجاد ارزش افزوده برای هر فرش است چرا که هر فرشی که بافته می شود یک اثر بی بدیل است برای همین جشنواره فرش فاخر را برگزار کردیم برای همین فرش ها در جاهای مختلف به نمایش گذاشته می شود تا ارزش افزوده برای این قالی ها ایجاد شود. برای کنترل کیفیت فرش بهتر است بر روی آن دست بکشید و ارتفاع پرزها را بررسی کنید. اگرچه در نوشته های تاریخی به طرح ماهی، طرح هراتی هم گفته میشد و گویا از طرخهای رایج هرات در دوره سلجوقیها بوده ولی حالا دست روزگار این طرح را به نمادی برای فرشبافی خوی تبدیل کرده است. در گذشته طراح در اغلب فرش های ماشینی از طرح های لچک ترنج استفاده می نموده و کمتر به فکر تلفیق و یا ابداع طرحی نو و جدید بوده است. فرش دستباف یکی از کهنترین هنرهای ملت خوش ذوق ایران به ویژه آذربایجان است که با قدمت چند هزار ساله تمدن و هنر ایرانی را به هم گره زده است. فرشهایی بدون طرح و نقشه که معمولا بهصورت ذهنیباف و در اندازههای کوچک ذرع و نیم، پشتی، کناره و خرک بافته میشوند.